Cellulit – jak się go pozbyć, diagnostyka

Cellulit – definicja, pochodzenie

Cellulit to przykra damska dolegliwość doskwierająca nam szczególnie ze względu na mało estetyczny wygląd skóry w przypadku jego wystąpienia. Jest przypadłością o wieloczynnikowej etiologii. Polega na zaburzeniu rozmieszczenia podskórnej tkanki tłuszczowej. Na skórze, w szczególności w okolicach ud i pośladków, rzadziej brzucha i ramion, pojawiają się niedoskonałości, które teksturą przypominają skórkę pomarańczy. Owe zmiany zazwyczaj nie są bolesne, chociaż zdarzają się i takie przypadki.

Pojęcie cellulit po raz pierwszy zostało użyte w 1920 roku, od tego czas w nauce funkcjonują również inne nazwy tego schorzenia, takie jak lipodystrofia typu kobiecego, liposkleroza, guzkowe twardniejące zwyrodnienie tłuszczowe, zmiany zwyrodnieniowe tkanki podskórnej oraz panikulopatia obrzękowo-zwłóknieniowo-stwardnieniowa. Mimo powszechnego występowania zaawansowane stadium cellulitu powinno być dla nas sygnałem ostrzegawczym o niebezpiecznych dla zdrowia zmianach zachodzących organizmie.

Diagnostyka cellulitu

Aby zdiagnozować cellulit, oprócz oceny wizualnej, należy dokonać szczegółowego wywiadu z pacjentem. Należy przeprowadzić również szereg badań przy użyciu specjalistycznego sprzętu. Wywiad lekarski polega na uzyskaniu od pacjentki informacji na temat występowania w rodzinie otyłości, cukrzycy II stopnia, kłopotów z wydolnością krążeniową, a jeśli pacjentka jest matką – liczby i historii porodów. Lekarz zadaje wtedy także dość szczegółowe pytania na temat okresu dojrzewania, pierwszej menstruacji oraz antykoncepcji hormonalnej przyjmowanej przez pacjentkę.

Kolejnym etapem diagnostyki jest przeprowadzenie przez specjalistę badania poglądowego oraz antropometrycznego. Podczas tego drugiego bada się grubość fałdu tłuszczowego, rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, a także analizuje się skład ciała. Niektórzy dermatolodzy dokonują również badania USG, które ma na celu zbadanie rozmieszczenia podskórnej tkanki tłuszczowej. To badanie nie zostało jednak włączone do standardów terapii cellulitu.

Rodzaje i przyczyny cellulitu

Medycyna na obecną chwilę wyróżnia dwa podstawowe rodzaje cellulitu – twardy i miękki. Rodzaj cellulitu w głównej mierze zależy od tego, na jakim podłożu się formuje.

Cellulit twardy – zwany jest również cellulitem wodnym. Występuje głównie u kobiet, których masa ciała nie zmieniła się drastycznie w ostatnim czasie. Pojawia się także u dziewczyn młodych oraz sportsmenek. Zdarza się, że cellulit twardy mylony jest z mocno rozbudowaną tkanką mięśniową. Tkanka jest wtedy zbita i tak mocno przylega do mięśni, że nie zmienia się wraz ze zmianą pozycji. Skóra objęta zmianami cellulitowymi tego rodzaju jest najczęściej sucha, szorstka, często pojawiają się na niej drobne rozstępy.

Cellulit miękki – zwany także tłuszczowym. Jest zdecydowanie luźniejszy, a jego połączenie z tkanką mięśniową jest niestabilne. Dlatego wraz ze zmianą pozycji ciała, potrafi zmienić swoje położenie. Jest domeną kobiet o okrąglejszych kształtach oraz tych, których poziom aktywność fizycznej jest niski. Cellulit miękki jest bezpośrednio związany z wiotkością i słabym napięciem mięśni i skóry. Jest bardzo widoczny, wyraźniejszy od cellulitu twardego. Charakteryzuje się występowaniem fałdów, zgrubień i opuchlizny – wyglądem często przypomina pikowaną kołdrę.

Nie ma jednej, konkretnej przyczyny powstawania cellulit jest to dolegliwość o podłożu wieloczynnikowym. Również uwarunkowania genetyczne mają tu duże znaczenie, cellulit często występuje u kobiet spokrewnionych ze sobą. Jedną z częstszych przyczyn powstawania skórki pomarańczowej są także zaburzenia hormonalne.

W tym przypadku chodzi konkretnie o nadmierną ilość estrogenów we krwi, tj. hiperestrogenizm. Sprzyja on powstawaniu nieestetycznych zmian skórnych, w szczególności wtedy, kiedy towarzyszy mu niski poziom progesteronu. Stan ten nie jest fizjologiczny – powoduje nadmierny rozrost komórek tłuszczowych – adipocytów, oraz gromadzenie się wody w organizmie.

Oprócz hormonów płciowych, w powstawanie cellulitu zaangażowane są również hormony, takie jak insulina, adrenalina, noradrenalina i hormony tarczycy. Nie bez znaczenie są też niska aktywność fizyczna i nieprawidłowa dieta wzmagająca hiperinsulinemię oraz nasilenie lipogenezy.

Dieta w terapii cellulitu

Terapia cellulitu wymaga kompleksowego podejścia. Jednym z jego głównych elementów jest właściwa dieta. Ważne, aby opierała się ona na zasadach racjonalnego i zdrowego żywienia. Należy spożywać 4–5 posiłków w regularnych odstępach czasu.

Produkty, które zaleca się wybierać, powinny być różnorodne i dobrej jakości. Do minimum ogranicza się podaż cukrów prostych (białe pieczywo, słodycze, pieczywo cukiernicze, słodkie przekąski typu: żelki, karmelizowane owoce, ciasteczka itd.) i soli (słone przekąski, chipsy, krakersy, solone orzeszki, dania gotowe, fast foody itd.).

Warto również zmniejszyć ilość tłuszczy zwierzęcych na rzecz zdrowych i wartościowych olejów roślinnych. Nie można zapominać także o odpowiedniej podaży płynów – wskazane jest picie co najmniej 2 litrów wody dziennie. Ważne jest aby wyeliminować z diety używki takie jak kawa, alkohol i tytoń, które nasilają widoczność zmian skórnych.

Suplementy pomocne w terapii

Okazuje się, że oprócz przestrzegania zasad zdrowego żywienia i odpowiedniej ilości aktywności fizycznej, w terapii cellulitu niezwykle pomocna może być systematyczna suplementacja. Niektóre składniki mineralne wpływają korzystnie na stan skóry – poprawiają jej kondycję, wygląd oraz strukturę. Mają również niemały wpływ na zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej w naszym ciele. Należą do nich między innymi: wapń, magnez, cynk i chrom.
Wapń jest niezbędny do prawidłowej pracy mięśni, zmniejsza także wchłanianie kwasów tłuszczowych w jelicie. Jest aktywatorem lipazy i ATP-azy. Magnez pełni ważną rolę w rozpadzie związków wysokoenergetycznych, których zbyt duże stężenie przyśpiesza rozwój cellulitu. Cynk jest bardzo silnym przeciwutleniaczem, redukuje stres oksydacyjny, a także wzmacnia i poprawia kondycję skóry. Chrom bierze aktywny udział w metabolizmie składników pożywienia, takich jak lipidy, białka i węglowodany.

Osoby, które borykają się z problemem cellulitu nie są skazane na niego do końca życia. Odpowiednia dieta, wprowadzenie dużej ilości aktywności fizycznej , a także odpowiednia suplementacja mogą zdecydowanie zmniejszyć jego widoczność i poprawić stan naszej skóry. Nie bez znaczenia jest też odpowiednia pielęgnacja naszego ciała.

Istnieje wiele zabiegów kosmetycznych, które możemy wykonywać w domu, aby zniwelować nasz kłopot. Peelingi, masaże i częste nawilżanie – to jednak tylko elementy wspomagające walkę z cellulitem. Nie łudźmy się, że wystarczy kupić krem na cellulit i problem zniknie. Nie istnieje żaden kosmetyk który w 100% usunie skórkę pomarańczową. Aby zdziałać cuda należy odpowiednio i kompleksowo podejść do tematu.

Klaudia Niemira
Dietetyk kliniczny, specjalista ds. żywienia

Bibliografia
Janda K., Tomikowska A., Cellulit – przyczyny, profilaktyka, leczenie, „Annales Academiae Medicae Stetinnesis” 2014, 60(1), 29–38.
Załęska-Żyłka I., Cellulit jako problem medyczny, Problemy Higieny i Epidemiologii 2008, 89(4), 487–491.
Klimowicz A. et al., Substancje pochodzenia naturalnego stosowane w terapii cellulitu, „Post Fitoter” 2015, 16(2), 96–101.
Gałązka M., Cellulit jako problem medyczny i estetyczny – etiopatogeneza, objawy, diagnostyka i leczenie, „Hygeia Public Health” 2014, 49(3), 425–430.
Grudnik-Wroniszewska M., Walka z cellulitem – pomarańczowa zmora, „Beauty Forum” 2014,1–2.
Drąg J., Goździalska A., Jaśkiewicz J., Udział hormonów płciowych w patofizjologii cellulitu, Kraków 2013.